Trại Tạm giam số 3 Công an tỉnh Phú Thọ: 75 năm một chặng đường xây dựng, chiến đấu và trưởng thành (7/11/1950-7/11/2025) (28/10/2025)
Cách mạnh tháng 8 năm 1945 thành công, cùng với các lực lượng khác của Công an nhân dân Việt Nam, lực lượng Cảnh sát quản lý trại giam ra đời.
Cách đây vừa tròn 75 năm, ngày 07/11/1950, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh số 50/SL quy định về “Tổ chức các Trại giam” trong đó có các Trại tạm giam. Đây là văn bản pháp lý cao nhất đầu tiên của Nhà nước ta về công tác quản lý trại giam, là mốc son lịch sử quan trọng đánh dấu quá trình xây dựng, chiến đấu, trưởng thành và là niềm vinh dự, tự hào lớn lao của lực lượng Cảnh sát quản lý Trại giam tiền thân của Cảnh sát thi hành án hình sự và hỗ trợ tư pháp. Từ đó ngày 7/11/1950 đã chở thành Ngày truyền thống lực lượng Cảnh sát thi hành án hình sự và hỗ trợ tư pháp theo Quyết định 4197/QĐ-BCA-X11 ngày 21/10/2010 của Bộ trưởng Bộ Công an.
Ngay từ những ngày đầu cách mạng tháng Tám năm 1945, lực lượng quản lý trại giam được thành lập ở cả ba miền đất nước để quản lý giam, giữ, giáo dục, cải tạo người phạm tội, số đối tượng chống lại chính quyền cách mạng và phá rối trật tự an toàn xã hội. Trải qua quá trình xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, Bộ Công an, Đảng ủy – Lãnh đạo Công an tỉnh các thời kỳ lực lượng Cảnh sát quản lý Trại tạm giam đã phấn đấu nỗ lực quên mình, vượt qua mọi khó ngày càng phát triển lớn mạnh hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị mà Đảng, Nhà nước, Nghành và Nhân dân giao phó, góp phần viết lên những trang sử vẻ vang của lực lượng Công an nhân dân Việt Nam.
Sau cách mạng tháng Tám năm 1945, Cùng với sự ra đời của lực lượng Cảnh sát quản lý Trại giam trên cả nước. Trại tạm giam Ty Công an Hòa Bình nay là Trại tạm giam số 3 Công an tỉnh Phú Thọ được thành lập tại xóm Bắp, xã Xuất Hóa. Trong thời kỳ này Trại phải di chuyển nhiều nơi, nhiều chỗ có lúc phải đóng quân giáp với dãy núi Trường Sơn, gian khổ, khó khăn thiếu thốn đủ bề, lực lượng quản lý trại còn mỏng, nhà giam giữ đơn giản bằng bương tre, vách nứa, cán bộ trại phải ở chung với phạm nhân cùng một căn nhà phân cách bằng vách nứa nhưng với quyết tâm cán bộ chiến sỹ Trại tạm giam đã hoàn thành tốt nhiệm vụ giam giữ, giáo dục cải tạo phạm nhân góp phần cùng toàn Đảng, toàn quân, toàn dân làm nên chiền thắng Điện Biên Phủ lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu. Đầu những năm 1955 Trại tạm giam Ty Công an Hòa Bình chuyển về đóng quân tại xóm Chăm, xã Thái Bình với khoảng 30 cán bộ chiến sỹ quản lý trên 300 phạm nhân. Điều kiện cơ sở vật chất thiếu, nhà giam giữ đơn giản trỉnh độ văn hóa, chuyên môn CBCS còn thấp nên công tác quản lý phạm nhân gặp nhiều khó khăn. Trong thời kỳ này nhiều trại giam bị máy bay Mỹ đánh phá ác liệt chúng nhằm mục đích phá hủy các trại giam, trại tạm giam để giải thoát cho các tù binh. Để đảm bảo an toàn cơ sở giam giữ năm 1958 Trại tạm giam Ty Công an Hòa Bình chuyển địa điểm giam giữ ra khu vực đồi Gò Nam thuộc xóm Trại, xã Thái Bình với khoảng 35 CBCS và quản lý gần 350 pham nhân.
Tháng 11/1960, Phong trào cách mạng Miền Nam phát triển mạnh mẽ. Dịch tăng cường khủng bố các cơ sở cách mạng, oanh tạc các vùng căn cứ huy động lực lượng đến khu vực giới tuyến tạm thời. Bộ Công an ra chỉ thị số 69/VP-P4 ngày 14/12/1960 về chuẩn bị đối phó với âm mưu gây chiến của Mỹ-Ngụy trong đó về công tác Trại giam nêu: “Tăng cường công tác bảo vệ trại giam, trại lao cải. Những Trại giam khó bảo vệ cần có kế hoạch di chuyển đến nới an toàn; lập danh sách bọn phạm nhân nguy hiểm để có biện pháp xử lý khi tình huống xấu xảy ra”. Thực hiện chỉ thỉ trên, các trại giam đã khẩn trương chuyển hướng tổ chức giam giữ, giáo dục cải tạo phạm nhân sao cho phù hợp thời chiến. Cùng thời điểm đó năm 1962 Trại tạm giam Hòa Bình chuyển vào đóng chân tại xã Thống Nhất, thị xã Hòa Bình nay là Phường Thống Nhất tỉnh Phú Thọ (Trại tạm giam số 3 ngày nay) với khoảng 40 CBCS quản lý gần 400 phạm nhân. Năm 1966 do đặc điểm của chiến tranh, số giám điêp, biệt kích, phi công địch nhảy dù bị ta bắt giữ nhiều, theo yêu cầu Bộ Công an các tỉnh lân cận đưa một số đối tượng lên giam giữ tại Trại tạm giam Ty Công an Hòa Bình. Vì vậy phải xây dựng thêm một trại cải tạo tại xóm Đồng Chụa, xã Thống Nhất, thời điểm đó Ty Công an Hòa Bình có 02 trại giam. Trại 1 đóng tại xóm Chùa, Xã Thống Nhất (Trại tạm giam số 3 Công an tỉnh Phú Thọ) gọi là trại cải tạo địa phương, giam giữ các phạm nhân thuộc án hình sự. Trại số 2 xây dựng tại xóm Đồng Chụa, xã Thống Nhất, gọi là Trại tạm giam, giam giữ những tên lính giám điệp, biệt kích nhảy dù, bon phi công bị bắt, bọn lang đạo và bị can các vụ án để phục vụ công tác điều tra đến năm 1970 do yêu cầu tổ chức chuyển về Bộ Công an quản lý.
Năm 1976 Ty Công an Hà Sơn Bình đi vào hoạt động trong đó có Phòng Cảnh sát quản lý trại giam cải tạo phạm nhân (Cảnh sát IV) với gần 80 CBCS chia thành 05 đội quản lý gần 800 can phạm nhân. Thực hiện Nghị quyết Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa VIII ngày 12/8/1991 về việc tái lập tỉnh Hòa Bình và Hà Tây theo đó ngày 24/9/1991 Bộ trưởng Bộ Nội vụ Ký quyết định 1121/QĐ-BNV về Tổ chức Công an tỉnh Hòa Bình, Trại tạm giam được kiện toàn tổ chức bộ máy 04 đội, 75 CBCS quản lý gần 500 can phạm nhân phiên hiệu là PC25, ngày 9/5/1997 Giám đốc Công an tỉnh đã thông báo và chỉ đạo một số vấn đề về bộ máy tổ chức trong lực lượng Công an nhân dân theo chỉ đạo Bộ nội vụ, Trại tạm giam đổi phiên hiệu từ PC25 thành PC35, cùng thời điểm đó Thủ tướng chính phủ ban hành nghị định 89/1998/NĐ-CP ban hành “Quy chế giam giữ”; Bộ Trưởng Bộ Công an ban hành thông tư 08/2001/TT-BCA hướng dẫn một số điều quy chế giam giữ, trên cơ sở đó Trại tạm giam đã làm tốt công tác quản lý, giam giữ và giáo dục cải tạo phạm nhân, phân loại, bố trí giam giữ phạm nhân phụ vụ tốt công tác điều tra, truy tố, xét sử và thi hành án. Trải qua các thời kỳ Bộ máy Trại tạm giam ngày càng được củng cố, ngày 3/9/2008 Tổng cục xây dựng lực lượng Công an nhân dân có quyết định 3720/2008/QĐ-X11 quy định chức năng nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy Trại tạm giam thuộc công an tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, theo đó từ một chi bộ trược thuộc Đảng ủy Công an tỉnh, ngày 10/7/2009 Đảng ủy Công an tỉnh có Quyết định số 30-QĐ/ĐUCA về thành lập Đảng bộ cơ sở Trại tạm giam sự kiệm quan trọng, đánh dấu sự trưởng thành lớn mạnh công tác xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng của Đơn vị Trại tạm giam số 3.
Ngày 29/6/2012 Công an tỉnh Hòa bình có Quyết định số 1129/QĐ-CAT-PX13 về việc quy định tổ chức bộ máy Trại tạm giam Công an tỉnh gồm: 01 Giám thị, có từ 2 đến 3 Phó Giám thị, các đội nghiệp vụ: Đội Tham mưu(đội 1); Đội Hậu cẩn(đội 2); Đội Quản giáo(đội 3); Đội Cảnh sát bảo vệ(đội 4); Phân trại quản lý phạm nhân; Phân trại tạm giam với 120 CBCS, quy mô giam giữ 650 can phạm nhân và đổi phiên hiệu từ PC35 thành PC81B. Từ năm 2012 đến năm 2025 Trại tạm giam đã đổi phiên hiệu từ PC81B thành PC11 vào năm 2019; từ 2019 đến 1/7/2025 đổi tên thành phiên hiệu Trại tạm giam số 3 Công an tỉnh Phú Thọ sau khi có Quyết định sáp nhập địa giới 03 tỉnh Phú Thọ, Hòa Bình, Vĩnh Phúc thành tỉnh Phú Thọ.
Tháng 7/2025 Công an tỉnh Phú Thọ bổ nhiệm đồng chí Thượng tá Phạm Hùng giữ chức vụ Bí thư Đảng ủy, Giám thị Trại tạm giam số 3, các Đ/c Phó Giám thị: Đ/c Thượng tá Lê Tuấn Anh; Đ/c Thượng tá Đinh Thị Thu Hằng; Đ/c Thượng tá Phan Ngọc Tú; Đ/c Thượng tá Bùi Duy Huân; Đ/c Thượng tá Phan Anh Hiệu; Đ/c Trung tá Nguyễn Thị Phượng; Đ/c Thượng tá Bùi Đức Bình; Đ/c Thượng tá Trần Anh Tuấn; Đ/c Thượng tá Nguyễn Trọng Quyết, các đội nghiệp vụ gồm: Đội Tham mưu Hậu cẩn(đội 1); Đội Quản giáo(đội 2); Đội Cảnh sát bảo vệ(đội 3); Phân trại quản lý phạm nhân; 03 tổ công tác làm nhiệm vụ quản lý 03 kho vật chứng tại các khu vực. Tổng cán bộ chiến sỹ trên 200 đồng chí quản lý trên 500 can phạm nhân.
Ban giám thị Trại tạm giam số 3
Trải qua các thời kỳ cách mạng, Trại tạm giam số 3 Công an tỉnh Phú Thọ đã chuyển nhiều nơi, nhiều địa điểm, từ chỗ cơ sở vật chất còn khó khăn thiếu thốn nhà lá tranh tre đến nay Đơn vị được xây dựng kiên cố đảm bảo an toàn giam giữ trên 600 can phạm nhân. Nhà ở, nơi làm việc của cán bộ chiến sỹ khang trang sạch đẹp, đội ngũ CBCS ngày cảng trường thành không ngừng học tập rèn luyện nâng cao trỉnh độ áp dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, cải cách thủ tục hành chính, số hóa hồ sơ nghiệp vụ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ tiến bước vào kỷ nguyên số, kỷ nguyên vươn minh của dân tộc.
Hiện nay, Trại tạm giam số 3 giam giữ trên 500 can phạm nhân, người bị kết án tử hình nên rất nhiều khó khăn trong quá trình quản lý, giam giữ, một số đơi tượng có mắc nhiều loại bệnh truyền nhiễm từ ngoài xã hội vào trong trại do đó là cho tính chất giam giữ cảng trở nên phức tạp, đòi hỏi CBCS luôn có bản lĩnh chính trị vững vàng, nắm chắc chính sách pháp luật Nhà nước, giỏi về chuyên môn nghiệp vụ thực hiện đúng quy trình công tác, quy đinh cơ sở giam giữ, Điều lệnh Công an nhân dân sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Đơn vị luôn xác định công tác cán bộ là trọng tâm, là then chốt có tính chiến lược. Thời gian qua Cấp ủy, Lãnh đạo đơn vị Trại tạm giam số 3 thường xuyên quan tâm đến công tác xây dựng lực lượng, đổi mới phương pháp lãnh đạo chỉ huy, kiện toàn tổ chức, bố trí phân công CBCS theo đúng năng lực sở trường, tạo điều kiện để CBCS yên tâm công tác, xây dựng các chi bộ Đảng, đoàn thể trong sạch vững.
Trong lĩnh vực chuyên môn của đơn vị luôn xác định phải đổi mới công tác quản lý, giam giữ, cải tạo can phạm nhân, chấn chỉnh bổ xung các quy chế công tác, quy định cở sở giam giữ đảm bảo thực hiện đúng quy trình thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật trong giam giữ, giáo dục, cải tạo can phạm nhân , phục vụ công tác điều tra, truy tố, xét xử, chế độ can phạm nhân, xét đặc xá tha tù theo quy định của pháp luật. Thực hiện tốt công tác tuyên truyền việc chấp hành các đường lối chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của nhà nước, nôi quy, quy định cở sở giam giữ, xây dựng các mô hình, phong trào thi đua giúp can phạm nhân phấn đấu, cải tạo tốt để sớm trở về hòa nhập cộng đồng trở thành người có ích cho xã hội. Hằng năm đơn vị luôn dành kinh phí từ quỹ sản xuất, tăng gia để sửa chữa, tu bổ doanh trại, nơi ăn ở sinh hoạt cho CBCS, sân chơi thể thao, khu vui chơi giải trí cho CBCS, mua sắm trang thiết bị dụng cụ phục vụ công tác chiến đấu; xây dựng quỹ nghĩa tình đồng đội thăm hỏi CBCS gặp hoàn cảnh khó khăn, ốm đau, hiếu hỷ. CBCS đơn vị thêm yên tâm phấn khởi công tác, Trụ sở đơn vị khang trang sạch đẹp.
Tập thể đơn vị Trại tạm giam số 3 Bước vào kỷ nguyên vươn minh của dân tộc, với nhiều thời cơ vận hội song cũng nhiều nguy cơ thách thức. Các thế lực thù địch kích động, bạo loạt, lật đổ “Diễn biến Hòa Bình” Chúng lợi dụng các vấn đề dân chủ, nhân quyền để xuyên tạc, kích động phản động, chống đối, gây mất ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội. Sự xuất hiện của tội phạm mới, tội phạm Công nghệ cao, tội phạm có tổ chức, ma túy, tệ nạn xã hôi... làm gia tăng phạm tội, số người chấp hành án. Dó đó Đảng ủy, Lãnh đạo Trại tạm giam số 3 quán triệt định hưỡng những công tác trong tâm trong thời gian tới như:
*Xây dựng lực lượng trong sạch vững mạnh tinh thông nghiệp vụ, coi trọng công tác phát triển xây dựng tổ chức Đảng, chống các biểu hiện suy thoái về phẩm chất đạo đức, lối sống. Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ chiến sỹ có đủ năng lực, bản lĩnh chính trị vững vàng, ý chí chiến đấu, kỷ luật chặt chẽ, đoàn kết nội bộ. Đẩy mạnh phong trào thi đua “Vì an ninh tổ quốc”; “CAND học tập, thưc hiện 6 điều Bác Hồ dạy”; “CAND Chấp hành nghiêm điều lệnh, xây dựng nếp sống văn hóa vì nhân dân phục vụ”. Thực hiện khẩu hiệu hành động của đơn vị “Gương mẫu đia đầu, tăng tốc bứt phá thực hiện các chủ trương của Đảng, pháp luật của nhà nước, xây dựng lực lượng CAND thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”
* Bảo vệ an toàn tuyệt đối Trại tạm giam trong mọi tình huống, kiên quyết không để can phạm nhân trốn, chết, thông cung, phục vụ hiệu quả công tác điều tra truy tố, xét xử và thi hành án. Hạn chế phát sinh truy nã, phối hợp các lực lượng nghiệp vụ Công an truy bắt các đối tượng truy nã
* Thực hiện nghiêm các chỉ thị, thông tư, quy định của Bộ Công an, Công an tỉnh, nội quy cơ sở giam giữ về công tác quản lý tạm giữ tạm giam, chế độ chính sách pháp luật, nâng cao chất lượng giáo dục cải tạo phạm nhân. Chủ động ngăn chặn, xử lý nghiêm các hành vị vi phạm, đảm bảo trật tự kỷ cương giam giữ phạm nhân.
* Phối hợp các lực lượng, củng cố mối quan hệ các cấp ủy Đảng, chính quyền và Nhân dân địa phương địa bàn đơn vị đống quân xây dựng thế trân an ninh nhân dân, thế trân lòng dân ngày càng vững chắc góp phần bảo vệ an toàn tuyệt đối Trại tạm giam số 3, thực hiện thăng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ chính trị được giao./.
Trại tạm giam số 3 Công an tỉnh Phú Thọ