Từ đầu năm 2025 đến nay, theo thống kê của Phòng Quản lý xuất nhập cảnh – Công an tỉnh Phú Thọ, đã phát hiện và xử lý 35 vụ vi phạm hành chính trong lĩnh vực xuất nhập cảnh, trong đó có 9 vụ liên quan đến hành vi khai gian dối để được cấp hộ chiếu. Đây là con số đáng lo ngại, cho thấy hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực này vẫn đang diễn ra, gây ảnh hưởng không nhỏ đến công tác quản lý nhà nước và uy tín quốc gia.
 

 

    Nguyên nhân dẫn đến tình trạng công dân khai gian dối để làm hộ chiếu chủ yếu xuất phát từ sự thiếu hiểu biết pháp luật của một bộ phận người dân. Nhiều người không nắm rõ quy định về thủ tục cấp hộ chiếu, không nhận thức được rằng việc khai man dù chỉ một chi tiết nhỏ cũng có thể bị xử phạt hành chính, thậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu hành vi nghiêm trọng. Bên cạnh đó là tâm lý muốn nhanh chóng hoàn thành thủ tục để kịp thời gian xuất cảnh cũng là nguyên nhân phổ biến. Một số công dân vì sắp đến lịch bay, nhập học hoặc nhận việc làm ở nước ngoài, đã cố tình khai gian để tránh phải bổ sung giấy tờ, đi lại nhiều lần, hoặc để “được ưu tiên giải quyết sớm”. Một nguyên nhân khác nữa là do tác động từ các đối tượng môi giới, cò mồi trái phép. Nhiều người vì thiếu kinh nghiệm, tin vào các "dịch vụ trọn gói", nên đã vô tình hoặc cố ý để các đối tượng này thay mình làm giả giấy tờ, kê khai không đúng sự thật; muốn sử dụng hộ chiếu vào các hoạt động bất hợp pháp như lao động “chui”, trốn ra nước ngoài, hoặc vượt biên, nên đã cố tình khai man thông tin để che giấu lý lịch thật của mình.
 

 

     Theo quy định hiện hành, khi làm hộ chiếu phổ thông, công dân phải cung cấp thông tin cá nhân đầy đủ, chính xác như: họ tên, ngày tháng năm sinh, nơi sinh, quê quán, thông tin nhân thân… Đây là căn cứ pháp lý quan trọng để cơ quan chức năng xác minh, in ấn và quản lý hộ chiếu. Nếu cố tình khai báo sai sự thật, làm giả hoặc tẩy xoá giấy tờ, công dân sẽ không được cấp hộ chiếu, thậm chí có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật.
     Cơ quan chức năng khuyến cáo, việc khai báo gian dối để được cấp hộ chiếu không chỉ là hành vi vi phạm mà còn có nguy cơ gây khó khăn trong quá trình xuất nhập cảnh, thậm chí ảnh hưởng đến quan hệ quốc tế nếu công dân sử dụng hộ chiếu có thông tin sai lệch. Để bảo đảm quyền lợi chính đáng, người dân cần nghiêm túc chấp hành các quy định về cấp hộ chiếu, cung cấp thông tin chính xác, đầy đủ; tuyệt đối không nghe theo các lời mời chào, môi giới khai báo hộ, làm giả giấy tờ. Trong trường hợp phát hiện hộ chiếu đã được cấp có sai sót về thông tin, công dân cần chủ động liên hệ với cơ quan quản lý xuất nhập cảnh để được hướng dẫn điều chỉnh kịp thời. Việc tuân thủ đúng quy định không chỉ giúp người dân thuận lợi trong xuất cảnh, nhập cảnh mà còn góp phần xây dựng hình ảnh công dân Việt Nam văn minh, nghiêm túc, tôn trọng pháp luật trong mắt bạn bè quốc tế.
   Dù với bất kỳ lý do nào, hành vi khai gian dối khi làm hộ chiếu đều là vi phạm pháp luật. Theo điểm b, khoản 2, Điều 18 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, hành vi này có thể bị xử phạt hành chính từ 500.000 đến 2.000.000 đồng. Đối với các hành vi nghiêm trọng hơn như sử dụng giấy tờ giả, giả mạo nhân thân, người vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự, đối mặt với án tù và mang theo án tích – một vết đen khó xóa mờ trong hồ sơ cá nhân.
    Không chỉ dừng lại ở mức phạt hành chính, người vi phạm có thể bị từ chối cấp hộ chiếu, bị cấm xuất cảnh, hoặc khi bị phát hiện ở nước ngoài, có thể bị trục xuất, cấm nhập cảnh dài hạn. Đây là cảnh báo cho tất cả công dân Việt Nam, đừng vi sự thiếu hiểu biết mà khiến cho bản thân mất đi cơ hội và quyền lợi của chính mình./. 

Phòng QLXNC