Những năm gần đây, phong trào chạy bộ đã lan rộng tại Việt Nam, thu hút hàng vạn lượt người tham gia ở mọi lứa tuổi. Trước sự phát triển mạnh mẽ của mạng xã hội, các giải chạy, nhất là giải chạy ảo (virtual run), đã trở thành lựa chọn phổ biến cho những ai muốn vận động, rèn luyện sức khỏe và kết nối cộng đồng. Tuy nhiên, lợi dụng xu hướng tích cực này, nhiều đối tượng xấu đã giả mạo các tổ chức uy tín hoặc dựng lên các giải chạy không có thật, nhằm mục đích lừa đảo, chiếm đoạt tiền của người tham gia. Để phòng ngừa, ngăn chặn hành vi lừa đảo của các đối tượng, Công an tỉnh Phú Thọ thông báo phương thức lừa đảo và cách nhận diện các giải chạy lừa đảo như sau:
- Phương thức và dấu hiệu lừa đảo:
+ Lập fanpage hoặc website giải chạy “ảo” chuyên nghiệp: Những đối tượng lừa đảo thường tạo ra các trang Facebook, Instagram hoặc website với giao diện bắt mắt, tên gọi gần giống các giải chạy thật như: “Giải chạy Vì Trái Tim 2025 - Virtual Run"; "Hành trình Nhân Ái - Chạy bộ gây quỹ cho trẻ em nghèo"; "Run for Green Earth - Giải chạy môi trường". Những cái tên này thường gắn mác từ thiện, môi trường, sức khỏe, giáo dục... để tăng tính thiện cảm và đánh trúng vào cảm xúc người xem.
+ Chi phí tham gia thấp, phần thưởng hấp dẫn để dụ giỗ người tham gia: Các đối tượng lừa đảo đưa ra mức phí đăng ký rất thấp, chỉ khoảng 50.000 - 150.000 đồng, và hứa hẹn người tham gia sẽ nhận được: Áo chạy, huy chương, chứng nhận điện tử (e-certificate); Giấy chứng nhận thiện nguyện; Được ghi nhận vào “bảng vàng thiện nguyện". Chúng thường kèm các hình ảnh đẹp, feedback giả mạo, bình luận “có sẵn” của những người dùng khác để tăng độ tin tưởng.
+ Yêu cầu người tham gia giải chạy phải thanh toán tiền trước: Sau khi người dùng đăng ký, fanpage hoặc website sẽ yêu cầu thanh toán qua chuyển khoản hoặc ví điện tử (Momo, ZaloPay, VNPay...). Các tài khoản nhận tiền không đứng tên tổ chức hoặc cá nhân uy tín, mà là tên người lạ. Sau khi chuyển khoản, người tham gia thường: Không nhận được bất kỳ xác nhận nào; Bị “mất tích” khỏi nhóm hoặc bị chặn liên hệ; Được hẹn nhiều lần nhưng không bao giờ nhận được phần quả đã hứa
+ Dàn dựng bình luận, review ảo: Để củng cố niềm tin, những bài đăng này thường có hàng trăm bình luận giả, chủ yếu là: “Đã nhận huy chương rồi, đẹp lắm!": “Chạy vì cộng đồng thật ý nghĩa!"; "Giải chạy chuyên nghiệp, ship hàng nhanh!". Những tài khoản này thường là nick ảo hoặc đã bị đánh cắp thông tin.
- Cách nhận diện giải chạy giả mạo
+ Kiểm tra đơn vị tổ chức: Một giải chạy uy tín thường được tổ chức bởi các đơn vị có tên tuổi như: Hội Chữ Thập Đỏ Việt Nam; Các doanh nghiệp lớn (Vinamilk, BIDV, Viettel...); Các tổ chức quốc tế (UNICEF, WHO, WWF...); Các cộng đồng chạy lớn (Vietnam Runners, Chay365, PRRC...). Hãy tra cứu kỹ tên tổ chức trên Internet, xem họ có tổ chức sự kiện thật không, có truyền thông chính thống không.
+ Xem xét kỹ fanpage đăng tải: Các fanpage giả mạo thường có dấu hiệu như mới lập gần đây, ít bài đăng, chỉ xoay quanh một giải chạy duy nhất, không có video, hình ảnh thực tế, không có tương tác thật từ người dùng...
+ Cẩn trọng với các phương thức thanh toán mập mờ: Tài khoản nhân tiến không trùng tên với ban tổ chức, không có hóa đơn, biên nhận điện tử, không có chính sách hoàn tiền nếu không nhận được phần quả
+ Phân tích bình luận và feedback: Nếu thấy các bình luận có cấu trúc giống nhau, quả tích cực, lập lại hình ảnh, thì nhiều khả năng đó là các bình luận áo.
Trong thời đại số, các đối tượng phạm tội đã có nhiều phương thức thủ đoạn lừa đảo mới, ngày càng tỉnh vi, trong đó giải chạy áo chỉ là 1 trong số hàng ngàn các phương thức lừa đảo trên không gian mạng. Để để rơi vào “bẫy” của các đối tượng xấu, mỗi người cần tỉnh táo, cảnh giác và trang bị kiến thức để tự bảo vệ mình.
Phòng An ninh mạng