Phòng, chống tội phạm lĩnh vực Thông tin, truyền thông: Trách nhiệm không của riêng ai (03/10/2025)
Ngành Thông tin và Truyền thông thực hiện chức năng quản lý nhà nước trên đa lĩnh vực: Báo chí, xuất bản, in, phát hành; phát thanh, truyền hình; thông tin điện tử; thông tin đối ngoại; thông tin cơ sở; bưu chính; viễn thông; tần số vô tuyến điện; công nghiệp công nghệ thông tin; ứng dụng công nghệ thông tin; an toàn thông tin; giao dịch điện tử và mới nhất là chuyển đổi số.
Qua đó cho thấy, lĩnh vực TTTT đã hòa cùng sự phát triển trong mọi lĩnh vực. Công nghệ thông tin và truyền thông, chuyển đổi số giúp mở rộng không gian, không bị giới hạn thời gian; phục vụ tốt sự lãnh đạo, điều hành của hệ thống chính trị các cấp, cải cách hành chính, phát triển chính phủ điện tử, chính phủ số, phát triển kinh tế số, xã hội số.
Sự phát triển mạnh mẽ của Internet và cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 mang lại những lợi ích to lớn cho phát triển KT-XH của cả nước. Đồng thời, làm thay đổi nhận thức, hành vi và lối sống của người dân. Luật An ninh mạng năm 2018 có hiệu lực kể từ ngày 01/01/2019 là cơ sở pháp lý quan trọng cho công tác quản lý, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật trên không gian mạng; chỉ dẫn mỗi tổ chức, cá nhân nhận thức rõ trách nhiệm khi sử dụng Internet và phải chịu trách nhiệm về hành vi của mình trên không gian mạng. Tuy nhiên, lợi dụng các đặc tính không bị giới hạn bởi không gian và thời gian, truyền nhanh lan rộng, ẩn danh, mạo danh nên các thế lực thù địch, thành phần chống đối lợi dụng không gian mạng gia tăng tuyên truyền xuyên tạc tình hình chính trị, phá hoại tư tưởng, phá hoại đoàn kết nội bộ, chống Đảng, Nhà nước, kích động biểu tình. Có những đối tượng lợi dụng không gian mạng để tổ chức đánh bạc, lừa đảo chiếm đoạt tài sản; đưa tin sai, tin giả, thông tin xấu, độc trên môi trường mạng. Đơn cử như trong đợt cao điểm phòng, chống dịch Covid-19, tại địa bàn tỉnh đã phát hiện và xử lý sai phạm nhiều trường hợp đưa tin sai sự thật, bịa đặt về dịch bệnh trên mạng xã hội làm hoang mang dư luận, ảnh hưởng đến công tác phòng, chống dịch. Ngoài ra, tình trạng quảng cáo, kinh doanh, buôn bán hàng hóa là lương thực, thực phẩm trên không gian mạng cũng rất phức tạp, luôn tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn vệ sinh thực phẩm gây ngộ độc. Nguy cơ tội phạm sử dụng công nghệ cao để lừa đảo chiếm đoạt tài sản, gây mất an ninh, trật tự tại địa phương cũng tiềm ẩn. Nhận thức về an ninh, an toàn mạng của người dân và chủ thể các hệ thống công nghệ còn hạn chế, thiếu cảnh giác trước các phương thức, thủ đoạn hoạt động lừa đảo trên không gian mạng, không có kiến thức về bảo mật thông tin; hệ thống công nghệ thông tin quan trọng tồn tại điểm yếu kỹ thuật, lỗ hổng bảo mật, việc thực thi, chấp hành quy định bảo vệ dữ liệu chưa nghiêm; năng lực đối phó với tấn công mạng ở các hình thức tinh vi hơn còn hạn chế...
Trước diễn biến phức tạp, phương thức, thủ đoạn tinh vi như “ma trận” của tội phạm trên không gian mạng, Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an) xác định phòng chống loại tội phạm này không chỉ là nhiệm vụ riêng của lực lượng công an, mà cần có sự tham gia, huy động sức mạnh, sự phối hợp của các bộ, ngành, cơ quan, doanh nghiệp và người dân. Các hình thức lừa đảo trên không gian mạng phổ biến hiện nay: Lừa đảo qua website, ứng dụng giả mạo; lừa đảo qua email, giả mạo mail cơ quan chức năng, tổ chức, lừa đảo qua mạng xã hội; lừa đảo qua cuộc gọi điện thoại. Trong số những nạn nhân của tội phạm mạng có cả người cao tuổi, sinh viên và thậm chí trẻ em.
Thực hiện chức năng quản lý nhà nước, Bộ Thông tin và Truyền thông đã yêu cầu các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước cung cấp thông tin trên không gian mạng Việt Nam phải tuân thủ và gỡ bỏ các nội dung vi phạm pháp luật khi có yêu cầu; Bộ sẽ tạm khóa hoặc khóa vĩnh viễn tài khoản, trang, nhóm cộng đồng, kênh nội dung thường xuyên vi phạm hoặc vi phạm nghiêm trọng.
Thời gian qua, công tác phòng, chống tội phạm trong lĩnh vực TTTT tại địa bàn tỉnh luôn được tập trung lãnh, chỉ đạo, tổ chức thực hiện. Qua đó, hiệu lực, hiệu quả ngày càng được nâng cao theo các năm. Các cơ quan báo chí, truyền thông, hệ thống thông tin cơ sở, doanh nghiệp viễn thông trên địa bàn tỉnh đã tăng cường thực hiện thông tin, tuyên truyền nội dung liên quan đến phòng, chống tội phạm. Báo Phú Thọ, Đài Phát thanh và Truyền hình Phú Thọ, Cổng thông tin điển tử tỉnh Phú Thọ,... tăng cường thực hiện các chương trình, chuyên mục về pháp luật, quốc phòng - an ninh với nội dung đa dạng.
Vì vậy, chúng ta cần chung tay tuyên truyền, phản bác thông tin có nội dung chống phá, xuyên tạc; tuyên truyền, hướng dẫn người dân phản ánh cuộc gọi rác, tin nhắn rác, cuộc gọi có dấu hiệu lừa đảo qua tổng đài miễn phí 156 hoặc nhắn tin đến số 5656; tuyên truyền nâng cao khả năng nhận biết, đề cao cảnh giác của người dân đối với các cuộc gọi, thông tin vi phạm pháp luật và cung cấp kịp thời cho các cơ quan chức năng xử lý.
Phòng Cảnh sát Kinh tế