Dự hội nghị tại điểm cầu Công an tỉnh Phú Thọ có các đồng chí trong Ban Thường vụ Tỉnh ủy: Đồng chí Hoàng Công Thủy, Phó Bí thư thường trực Tỉnh ủy Phú Thọ; Đồng chí Hồ Đại Dũng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, trưởng ban chỉ đạo phòng chống tội phạm, tệ nạn xã hội và phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ, đại diện các sở, ban, ngành, UBND các huyện, thành thị trên địa bàn tỉnh. Đồng chí đại tá Phạm Trường Giang, ủy viên BTV tỉnh ủy, Giám đốc Công an tỉnh chủ trì hội nghị.
Phát biểu đề dẫn Hội thảo, Thứ trưởng Lê Quốc Hùng cho biết, thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về giao thông đường bộ và bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ (TTATGT) trong tình hình hiện nay; trên cơ sở quy định của Hiến pháp năm 2013 về quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân; xuất phát từ tình hình thực tiễn về TTATGT đường bộ ở nước ta trong thời gian qua, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã có chủ trương và chỉ đạo xây dựng 2 dự án luật liên quan đến giao thông đường bộ, bao gồm: Luật Đường bộ và Luật TTATGT đường bộ.
Sự phát triển của cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ cùng với quá trình đô thị hóa nhanh chóng trong bối cảnh đổi mới, mở cửa hội nhập quốc tế, các tuyến giao thông đã trở thành những tuyến, địa bàn trọng điểm về ANTT.
Thứ trưởng Lê Quốc Hùng cũng cho biết, thực tiễn cho thấy số vụ tai nạn giao thông diễn ra trên tuyến giao thông đường bộ đã giảm nhưng chưa bền vững, các vụ tai nạn giao thông gây thiệt hai nghiêm trọng về người và tài sản, để lại hậu quả hết sức nghiêm trọng cho cả gia đình và xã hội. Các hoạt động phạm tội xâm phạm an ninh quốc gia, TTATXH và vi phạm pháp luật diễn ra ngày càng phức tạp hơn, trong đó có những vụ, việc rất phức tạp, nghiêm trọng. Xu hướng lợi dụng việc tác động hoạt động giao thông đường bộ để chống phá Đảng, Nhà nước trên các lĩnh vực của đời sống; phạm tội trên tuyến giao thông và nhiều loại tội phạm khác đang được các đối tượng khai thác, sử dụng gây thách thức không nhỏ đến TTATGT đường bộ. Điều này cho thấy, bảo đảm TTAT trên tuyến giao thông đường bộ là một nhiệm vụ cấp bách đặt ra trong tình hình hiện nay. Trước tình hình đó, Ban Bí thư đã ban hành Chỉ thị về tăng cường lãnh đạo của Đảng đối với công tác bảo đảm TTATGT đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa và khắc phục ùn tắc giao thông. Đặc biệt, Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIII đã nêu rõ: Xây dựng hệ thống pháp luật, thể chế pháp luật thống nhất, đồng bộ, khả thi, công khai minh bạch, ổn định, với tư duy mới, phù hợp với thực tiễn; đảm bảo an ninh xã hội, an ninh con người; xây dựng xã hội trật tự, kỷ cương, an toàn; kiềm chế gia tăng tai nạn giao thông đồng bộ; hoàn thiện pháp luật, cơ chế, chính sách tạo điều kiện thuận lợi cho các thành phần kinh tế tham gia đầu tư phát triển hạ tầng.
Để có thể đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ, mục tiêu bảo đảm TTATGT đường bộ thì vấn đề hoàn thiện cơ sở pháp luật góp phần bảo vệ cơ sở hạ tầng quốc gia; phòng, chống các hoạt động xâm phạm ANQG, xâm phạm TTATXH và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về ANTT trên lĩnh vực giao thông đường bộ là hết sức cần thiết, là sự thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, sự cụ thể hóa quy định của Hiến pháp, sự phúc đáp yêu cầu thực tiễn đặt ra” – Thứ trưởng Lê Quốc Hùng khẳng định và cho biết, với mục đích tham mưu với Đảng, Nhà nước, Chính phủ để tiếp tục xây dựng, hoàn thiện dự án Luật TTATGT đường bộ, Bộ Công an tổ chức Hội thảo khoa học này nhằm làm rõ luận cứ khoa học và thực tiễn của việc xây dựng dự luật; luận giải, làm rõ những vấn đề thuộc về TTATGT đường bộ, giao thông “động” trong Luật TTATGT đường bộ đáp ứng yêu cầu thực tiễn hiện nay; phân tích, đánh giá thực trạng tình hình TTATGT đường bộ ở Việt Nam và sự tác động, ảnh hưởng đến bảo đảm an toàn về tài sản, tính mạng, sức khỏe đối với người tham gia giao thông, góp phần bảo đảm tốt hơn quyền con người, quyền công dân; phân tích đánh giá sự tác động, ảnh hưởng đến đời sống xã hội trong lĩnh vực trật tự, an toàn giao thông và tham khảo kinh nghiệm một số nước trên thế giới về xây dựng, ban hành Luật…
Hội thảo đã nghe 10 ý kiến phát biểu tham luận trực tiếp tại Hội trường Bộ Công an và các điểm cầu của các đồng chí lãnh đạo cơ quan, đơn vị ở Trung ương và địa phương, các chuyên gia, nhà khoa học, nhà hoạt động thực tiễn trong và ngoài lực lượng CAND. Ngoài ra, Ban Tổ chức còn nhận được 32 báo cáo khoa học hết sức chất lượng, tâm huyết, được đăng trong kỷ yếu hội thảo.
Đồng chí Ngọ Duy Hiểu, Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đại diện hơn 10 triệu đoàn viên, người lao động tham gia giao thông bày tỏ suy nghĩ cá nhân cũng như đại diện cho người lao động khi tiếp cận dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông (TTATGT) đường bộ, Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Ngọ Duy Hiểu cho biết, ông may mắn tham gia Quốc hội khóa XIV, ngay khi Chính phủ trình dự án luật này đã khẳng định rõ việc cần thiết ban hành. Vì TTATGT là một bộ phận của an ninh quốc gia, cần tiếp cận dưới góc độ ANQG. Trong khi Luật Giao thông đường bộ năm 2008 không quy định rõ cơ quan nhà nước chịu trách nhiệm chính về TTATGT đường bộ, dẫn đến quá trình thực hiện thiếu nhất quán, đồng bộ, nhất là giữa cơ quan quản lý nhà nước về ANTT và cơ quan quản lý nhà nước về hạ tầng, kinh tế, kỹ thuật...
Đồng chí Ngô Duy Hiểu cho rằng, vấn đề kỹ thuật, hạ tầng, kinh tế và vấn đề an ninh, an toàn cần thiết có luật riêng. Đặc biệt, khi ATGT ở nước ta đang nổi lên như một vấn đề cấp bách, nổi cộm, mọi người dân trước khi bước ra đường đi học, đi làm đều mong muốn về nhà an toàn. Dẫn số liệu từ năm 2009 đến tháng 8/2020 cả nước xảy ra gần 335.000 vụ TNGT, làm chết hơn 100.000 người, hầu hết là lực lượng lao động trẻ, ông đề xuất dự án luật phải đảm bảo rõ thẩm quyền, tránh chồng chéo trong công tác quản lý. Dự thảo luật đã xác định Bộ Công an chịu trách nhiệm trước Đảng, Chính phủ quản lý nhà nước về TTATGT, xây dựng lực lượng CSGT là lực lượng chuyên trách bảo đảm TTATGT đường bộ và chịu trách nhiệm tham mưu với cấp có thẩm quyền tổ chức. Điều này cũng phù hợp với thực tiễn CSGT đang là lực lượng chính trong quản lý TTATGT đường bộ.
Góp ý vào nội dung cụ thể, Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đề nghị Cơ quan soạn thảo nghiên cứu, cân nhắc, làm rõ sự cần thiết của việc chia Giấy phép lái xe thành 11 hạng, thay vì 15 hạng như hiện nay; nghiên cứu "trẻ hóa" đối tượng được cấp Giấy phép lái xe (hạng A01) bởi sự phát triển về sức khỏe, tâm lý của thế hệ trẻ ngày nay đã có những bước phát triển so với trước đây. "Mong luật này khi được thông qua quan tâm xây dựng hình ảnh lực lượng CSGT trách nhiệm, liêm chính - lực lượng chủ công đảm bảo TTATGT, một lĩnh vực khó, nhạy cảm, liên quan đến dân, để người dân luôn tin tưởng, gửi gắm, qua đó bảo đảm TTATGT đường bộ".
Trình bày tham luận tại hội thảo, PGS.TS Tường Duy Kiên cho biết, Hiến pháp năm 2013 có 1 chương đề cao rất lớn việc bảo vệ, bảo đảm quyền con người. Điều này còn quy định ở rất nhiều chương, đặc biệt quy định Nhà nước có trách nhiệm tôn trọng, bảo vệ, bảo đảm quyền con người. Trong lĩnh vực tham gia giao thông, vấn đề an toàn, đảm bảo quyền sống của con người được đặt lên hàng đầu.
Theo ông, Văn kiện Đại hội Đảng XIII cũng đặt vấn đề về an ninh con người. Do đó, vấn đề bảo đảm TTATGT chắc chắn thuộc trách nhiệm của Nhà nước. "Hàng năm, TNGT khiến nhiều người chết, số người bị tàn tật cũng nhiều, luật này nếu làm tốt sẽ mang lại lợi ích rất lớn, không chỉ cho người tham gia giao thông mà còn mang lại lợi ích, quyền sống cho con người. Đồng thời, uy tín của Nhà nước cũng tăng lên, uy tín của cơ quan chịu trách nhiệm đầu tiên trong bảo đảm TTATGT là Bộ Công an, trực tiếp là CSGT. Hơn nữa, tỷ lệ TNGT, tỷ lệ người chết, người bị tàn tật giảm thì chi phí xã hội giảm, có ích cho xã hội", PGS.TS Tưởng Duy Kiên phân tích.
Viện trưởng Viện Quyền con người cho rằng, xây dựng Luật TTATGT đường bộ trước hết nói đến trách nhiệm của nhà nước, cần làm rõ mối quan hệ giữa chủ thể quyền và chủ thể nghĩa vụ trong bảo đảm TTATGT đường bộ; làm rõ quyền và nghĩa vụ tương ứng của người tham gia giao thông; tiếp cận quyền con người trong xây dựng lực lượng ATGT đường bộ...Ông cũng đề nghị tiếp cận quyền con người theo hướng nhân đạo, bảo vệ quyền của cả người gây tai nạn và người bị hại, đặc biệt nhóm yếu thế khi tham gia giao thông, như người khuyết tật, trẻ em, người cao tuổi... Đồng thời, tiếp cận quyền ở nhân tố người tham gia giao thông là điều quan trọng để hạn chế vi phạm giao thông; tiếp cận quyền trong phòng ngừa vi phạm chính là hoạt động tuần tra, kiểm soát bảo đảm TTATGT đường bộ.
Từ điểm cầu Thanh Hóa, đồng chí Nguyễn Ngọc Tiến, Trưởng ban nội chính Tỉnh ủy Thanh Hóa cho biết, Thanh Hóa là một trong những địa phương có hệ thống giao thông đường bộ lớn, mật độ người tham gia giao thông đông. Thực tiễn ở địa phương nhận thấy, để triển khai hiệu quả chính sách của Đảng, Nhà nước về TTATGT đòi hỏi sự vào cuộc của cấp ủy, chính quyền địa phương và quần chúng Nhân dân; ngoài lực lượng CAND phải có sự phối hợp đồng bộ của các cấp, các ngành. Phối hợp trong tham mưu, cụ thể hóa chính sách, đường lối của Đảng, Nhà nước về bảo đảm TTATGT; phối hợp tuyên truyền, phổ biến pháp luật về TTATGT; điều tra, giải quyết TNGT; tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm. Những năm vừa qua, sự phối hợp đó đã góp phần bảo đảm ổn định tình hình TTATGT trên địa bàn.
Tuy nhiên, quá trình phối hợp thực hiện công tác bảo đảm TTATGT đường bộ trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa các lực lượng chức năng gặp không ít khó khăn, vướng mắc, mà nguyên nhân cụ thể do tồn tại, hạn chế của Luật Giao thông đường bộ năm 2008. Chẳng hạn, thực tiễn triển khai thực hiện việc cấp, quản lý giấy phép lái xe còn sơ hở, bất cập; chưa có quy định cụ thể và đầy đủ về các biện pháp tổ chức ATGT, chỉ huy, điều khiển giao thông, giải quyết ùn tắc giao thông; chưa có quy định cụ thể, đầy đủ, rõ ràng về biện pháp, trách nhiệm giải quyết TNGT đường bộ của Cơ quan Công an, Y tế, Bảo hiểm, cơ quan khai thác, bảo trì đường bộ, UBND các cấp và các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan...
Từ những đánh giá trên, Trưởng Ban Nội chính Tỉnh ủy Thanh Hóa kiến nghị, Bộ Công an tiếp tục tham mưu Chính phủ, Quốc hội sớm hoàn thiện và ban hành Luật TTATGT đường bộ nhằm tạo hành lang pháp lý đủ mạnh về công tác bảo đảm TTATGT đường bộ; quy định rõ trách nhiệm của các bộ ngành, chính quyền địa phương các cấp theo nguyên tắc "một cơ quan thực hiện nhiều việc và 1 việc chỉ giao một cơ quan chủ trì thực hiện, chịu trách nhiệm chính", đúng tinh thần Nghị quyết số 18 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII.
Đồng chí Trần Văn Tiến, Ủy viên Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, đại biểu Quốc hội (ĐBQH) tỉnh Vĩnh Phúc phát biểu đồng tình nội dung TTATGT đường bộ thuộc thẩm quyền của Bộ Công an. ĐBQH Trần Văn Tiến đã phân tích tình hình TTATGT hiện nay, trong đó nêu rõ, TNGT phức tạp, số người chết, số người bị thương còn nhiều; từ đó, kiến nghị cần xây dựng, hoàn thiện thể chế và chính sách pháp luật về an toàn giao thông. Đề xuất 8 nhóm giải pháp đảm bảo TTATGT trong thời gian tới, theo ông cần hoàn thiện thể chế chính sách, pháp luật đảm bảo TTATGT đường bộ; tiếp tục đầu tư, nâng cấp hạ tầng giao thông, xử lý kịp thời các "điểm đen", xung đột, các điểm tiềm ẩn gây TNGT; tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về ATGT; tăng cường tuần tra kiểm soát, xử lý vi phạm...Trong đó, cần tập trung nghiên cứu, xây dựng, hoàn thiện pháp luật về đảm bảo TTATGT đường bộ theo chủ trương của Đảng, cụ thể hoá Hiến pháp, thực hiện quyết tâm của Chính phủ".
Đối với Bộ Công an, Bộ Giao thông vận tải và các bộ, ngành liên quan, ĐBQH Trần Văn Tiến đề nghị cần rà soát các văn bản pháp luật thuộc chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước của mình để hoàn thiện hành lang pháp lý về TTATGT đường bộ; tiếp tục nâng cao công tác giáo dục pháp luật về TTATGT đường bộ trong học đường. "Tôi suy nghĩ, nội dung TTATGT đường bộ là một bộ phận của trật tự an toàn xã hội, tôi đồng tình chức năng này thuộc thẩm quyền Bộ Công an; kết cấu hạ tầng giao thông, quản lý phương tiện giao thông thuộc chức năng Bộ GTVT, bảo đảm ATGT thuộc chức năng của Bộ Công an", ông nêu quan điểm và đề nghị nghiên cứu, phân định rõ nội hàm giữa ATGT đường bộ trong Luật Giao thông đường bộ với nội hàm đảm bảo TTATGT đường bộ trong pháp luật về đảm bảo TTATGT đường bộ để tránh chồng chéo khi xây dựng các pháp luật nói trên.
Phát biểu kết luận hội thảo, Trung tướng, TS Lê Quốc Hùng, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Công an khẳng định, các ý kiến đã phân tích, làm sâu sắc luận cứ khoa học cho việc xây dựng dự án Luật TTATGT đường bộ, đồng thời phân tích, làm sâu sắc luận cứ thực tiễn phản ánh sự cần thiết và cấp thiết của việc xây dựng dự án Luật TTATGT đường bộ trong tình hình hiện nay ở Việt Nam.
Nhiều tham luận đã đánh giá thực tiễn TTATGT đường bộ ở một số địa phương cũng như yêu cầu khách quan thực tiễn đòi hỏi phải hoàn thiện cơ sở pháp luật về TTATGT đường bộ, trong đó có đề xuất xây dựng, ban hành dự án luật. Các tham luận đã thể hiện rõ sự nghiên cứu công phu, tâm huyết và đầy trách nhiệm, sự trăn trở trước một lĩnh vực mà lâu nay được lãnh đạo Đảng, Nhà nước cũng như quần chúng nhân dân, các cơ quan báo chí quan tâm...
Đồng chí Thứ trưởng cho biết, Ban soạn thảo sẽ tổng hợp, chắt lọc các ý kiến, chú ý những vấn đề mới, lạ, khó, đụng chạm đến những vấn đề nhạy cảm mà dư luận cả nước hiện nay đang quan tâm để hoàn thiện kết luận, gửi đến đại biểu tham dự tại hội trường và 63 tỉnh, thành, cũng như thực hiện các quy trình về xây dựng luật theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Thay mặt Đảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ Công an, Thứ trưởng Lê Quốc Hùng trân trọng cảm ơn các nhà khoa học, các chuyên gia, các nhà hoạt động thực tiễn, các đại biểu đã tham gia viết bài tham luận và tới dự hội thảo; ghi nhận các ý kiến sâu sắc và đóng góp quý báu, nhất là đã đề xuất giải pháp thiết thực góp phần vào thành công của hội thảo.
Trước đó, ngày 09/3, Công an tỉnh Phú Thọ đã tổ chức tọa đàm “Luận cứ khoa học và thực tiễn xây dựng dự án "Luật Lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở" và “Luật trật tự an toàn giao thông đường bộ”, thành phần tham dự là các đồng chí Đại diện Thường trực Tỉnh ủy, Thường trực HĐND tỉnh; Đòa Đại biểu quốc hội hội tỉn; đại diện lãnh đạo một số sở, ban, ngành của tỉnh và đại diện thường trực Hội đồng nhân dân các huyện, thành thị. Tại Hội thảo đã có 11 ý kiến tham luận của các đại biểu. Các ý kiến đều thống nhất về việc cần thiết ban hành 2 dự án luật nói trên, đồng thời nêu ra Phuong hướng nhằm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, bất cập trong thực tiễn, đòi hỏi cần ban hành 02 dự án luật để kịp thời điều chỉnh, bổ sung, hoàn thiện hệ thống pháp luật.

Nguyễn Chung